Kĩ thuật trồng cải củ

CÂY CẢI CỦ (Raphanus sativus L.)
 

I. Nguồn gốc, đặc tính sinh học và giá trị dinh dưỡng
1.1. Nguồn gốc và giá trị dinh dưỡng
Cây cải củ cho đến nay vẫn chưa rõ nguồn gốc, nhưng vùng trồng nhiều cải củ nhất là phía đông của Địa Trung hải. Cải củ là cây trồng từ rất xa xưa của Địa trung hải (từ năm 2000 trước công nguyên), từ đó được trồng ở Trung Quốc khoảng năm 500 trước công nguyên và đến Nhật Bản khoảng năm 700 sau công nguyên. Bây giờ nó được trồng ở khắp nơi trên thế giới.
Cải củ có tính chất khai vị, giúp ăn ngon miệng, dùng để chống hoại huyết, chống còi xương, sát khuẩn nói chung, lọc gan và thận, làm long đờm. Thường dùng cho những người ăn không biết ngon miệng, thiếu khoáng, lên men trong ruột, đau gan mạn, vàng da, sỏi mật, viêm khớp, bệnh về đường hô hấp như ho, hen. Trong y học dân tộc, củ cải có vị ngọt, hơi cay đắng, không có chất độc, có tác dụng long đờm tiêu thức ăn, lợi tiểu tiện, tiêu ứ huyết, dùng chữa kiết lỵ, giải độc. Người bị nhiễm khói than chết ngất dùng cải củ hay lá của nó giã nhỏ, vắt lấy nước cốt đổ cho uống thì tỉnh. Để chữa bỏng, dùng cải củ giã nát đắp vào vết bỏng.
Lá cải củ cũng giúp cho sự tiêu hóa thức ăn, chữa khản tiếng, chữa xuất huyết ở ruột, chữa xuyễn của người già. Cải củ sắc lấy nước uống sẽ tiêu nước, xọp phù rất nhanh.
1.2. Yêu cầu ngoại cảnh
Cải củ là loại rau ăn củ có rễ cái (rễ cọc) phát triển phình to ra gọi là củ, củ có thể tròn hay dài. Củ ăn nổi trên mặt đất, lá thưa, dọc nhỏ và ngắn. Độ dài củ trung bình 18- 20cm, đường kính củ 3- 5cm. Các rễ dinh dưỡng kém phát triển, do đó chịu hạn, chịu úng kém. Độ ẩm thích hợp 60- 65%, thích nghi trên các loại đất cát pha, đất phù sa, có khả năng thoát nước nhanh.
Cây cải củ ưa khí hậu mát lạnh, nhiệt độ thích hợp 18- 25^oC, trên 30^oC sự ra củ bị ức chế. Chính vì vậy mà ở vụ chiêm củ cải không to lá cứng, ăn hăng, kém ngon.
II. Biện pháp kỹ thuật
2.1. Thời vụ
- Chính vụ: Gieo từ tháng 8 đến cuối tháng 9
- Vụ muộn: Gieo tháng 10- tháng 11
- Vụ xuân hè: Gieo tháng 4- tháng 5
2.2. Làm đất, bón phân
- Làm đất sâu, nhỏ vừa để ải, nhặt bỏ sỏi đá, cỏ dại. Lên luống rộng 1,2- 1,5m, cao, rãnh rộng 30 cm để khi mưa to dễ thoát nước, dễ chăm sóc.
- Gieo hạt theo luống:bỏ phân vào luống, phủ đất lên vài hôm rồi gieo.
Gieo hạt xong, lấy đất tơi xốp lấp một lớp mỏng lên trên, tưới nước rồi phủ rơm rạ để giữ ẩm cho hạt nảy mầm tốt.
- Lượng hạt gieo trên 1ha là: 11- 12kg.
- Trồng cải củ bón phân lót là chính.

 

 
Cách bón lót:
Rải phân trên mặt luống rồi trộn đều với đất, để 1- 2 ngày sau đó tiến hành gieo hạt.
Cách bón thúc:
Lần 1: Khi cây có 2- 3 lá thật thì tỉa thưa lần thứ nhất kết hợp với bón thúc.
Lần 2. Sau lần 1 khoảng 5-7 ngày tiến hành bón thúc lần thứ 2 kết hợp với tỉa cây vun xới và để lại khoảng cách cây cách cây 15-20 cm.
Lần 3: Khi củ đang phát triển (củ to bằng ngón tay cái)
2.3. Chăm sóc
- Tiến hành xới và vun, khi xới phải nhẹ tay, không xới sâu và gần gốc quá dễ bị đứt rễ, cây long gốc kém phát triển hoặc bị chết. Thường kết hợp các lần vun xới với các lần bón thúc cho cây
2.4. Phòng trừ sâu bệnh
Cây cải củ có các loại sâu bệnh hại giống sâu bệnh hại các cây họ cải khác như: Sâu tơ (Plutella xylostella), Rệp (Aphis sp.), Sâu xanh bướm trắng (Pieris rapae), sâu khoang (Spodoptera liture), bọ nhảy... chủ yếu dùng bẫy bả sinh học hoặc bắt bằng tay nhưng khi mật độ sâu hại cao có thể dùng một số thuốc trừ sâu sinh học (trong phụ lục) để diệt trừ kịp thời. Trong quá trình cây sinh trưởng, phát triển nếu ruộng, vườn kém thoát nước, bón thúc quá nhiều phân đạm hoặc để cây quá dày, sẽ xuất hiện bệnh thối nhũn.. Không nên gieo 2- 3 đợt cải củ trên cùng một diện tích.
2.5. Thu hoạch
- Vụ chính sau khi gieo hạt 60- 70 ngày là cho thu hoạch.
- Vụ muộn 80- 100 ngày mới cho thu hoạch.
- Vụ chiêm 25- 35 ngày đã cho thu hoạch cả cây, ăn cả lá nhưng củ bé, ăn kém ngon.
Cải củ cho năng suất 17- 30 tấn/ha, tùy thuộc vào điều kiện chăm sóc, cây giống và thời vụgieo trồng có thể cho năng suất cao hơn hoặc thấp hơn.